Jak już zostało wspomniane w I części tekstu – samobójstwa wśród nastolatków stanowią przyczynę 23% zgonów w grupie wiekowej do 19 lat, a otoczenie, czy zamożność rodziny nie mają wpływu na poziom zagrożenia. Obecna sytuacja w kraju i na świecie sprawiła, że młodzież więcej czasu spędza w domu. Dzięki temu mamy okazję, aby obserwować nasze dziecko, jeśli obawiamy się o jego stan psychiczny. Na co my-rodzice powinniśmy zwrócić uwagę? O tym poniżej.
Samobójstwa u nastolatków – powody
Nie ma dwóch takich samych nastolatków, lecz można zaobserwować kilka typowych powodów, przez które rozważają samobójstwo. Wiele z nich dokonuje tego czynu podczas ostrego kryzysu w reakcji na konflikt z rówieśnikami lub rodzicami. Oczywiście konflikty, zwłaszcza w okresie dorastania nie są zjawiskiem nietypowym, lecz jest grupa, która reaguje na nie szczególnie – rozważając samobójstwo. Dlaczego? Poniżej kilka przykładów:
- Mają tzw. „historię problemów” w domu lub szkole.
- Cierpią z powodu niskiej samooceny, lub upokarzania.
- Wierzą, że nikogo nie interesuje ich życie, samopoczucie i są ciężarem dla innych.
- Cierpią na depresję.
- Nadużywają alkoholu, narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych.
- Doświadczyli bardzo stresujących zdarzeń, takich jak niechciana ciąża, problemy z prawem lub niespełnienie wysokich oczekiwań rodziców.
Samobójstwa u nastolatków – oznaki
Badania pokazują, że u dziewięciu na dziesięciu nastolatków, którzy próbują popełnić samobójstwo, występowały w przeszłości choroby psychiczne lub nadużywali substancji psychoaktywnych, co czyni te czynniki niezwykle istotnymi. Znaki ostrzegawcze mogą obejmować:
- Zmiany w nawykach żywieniowych lub zwyczajach dotyczących snu.
- Niewyjaśnione, niezwykle agresywne lub zbuntowane zachowanie.
- Wycofanie się z życia rodzinnego i ze środowiska rówieśników.
- Utrata zainteresowania dotychczasowym hobby.
- Wagarowanie i wandalizm.
- Drastyczną zmianę osobowości.
- Pobudzenie/ niepokój.
- Mówienie lub pisanie o popełnieniu samobójstwa, nawet w żartach.
- Rozdawanie cennych rzeczy.
- Pogorszenie wyników nauki.
Jak pomóc nastolatkowi?
Jeśli zauważysz którykolwiek ze znaków ostrzegawczych u swojego dziecka, powinieneś podjąć następujące kroki:
I: Nie ignoruj problemu. Zauważyłeś, że nastolatek na swój sposób „woła” o pomoc? Zaoferuj wsparcie, zrozumienie i współczucie. Porozmawiaj o uczuciach i zachowaniach, które widziałeś, i które powodują Twój niepokój. Nie musisz rozwiązywać problemu ani udzielać porad. Czasami sama troska i słuchanie, a także brak osądu, daje wszelkie niezbędne zrozumienie.
II: Poważnie podchodź do tematu samobójstwa. Mówienie o samobójstwie nie powoduje samobójstwa – ale unikanie wysłuchania tego, co myśli nastolatek, może sprawić, że poczuje się naprawdę samotny i zaniepokojony. Zaproponuj mu wspólne opracowanie strategii poprawy sytuacji.
III: Zapewnij dziecku profesjonalną pomoc. Nastolatek, którego życie jest zagrożone potrzebuje profesjonalnej pomocy. Nawet gdy minie chwilowy kryzys, ryzyko zachowań samobójczych pozostaje wysokie, dopóki nie pozna nowych sposobów radzenia sobie z problemami.
Samobójstwa wśród młodzieży stanowią współcześnie istotny problem w polskim społeczeństwie. Jeśli zatem zauważysz, że Twoje dziecko wykazuje niektóre z powyższych znaków ostrzegawczych – nie czekaj, działaj.
